محمود بن محمد بغراخان، مکنی به ابوالقاسم خواهرزادۀ سلطان سنجر است، وی پس از اسارت خال خود به دست غزان به تخت سلطنت نشست. رجوع به تاریخ ادبیات در ایران دکتر صفا ج 2 ص 630 و نیز رجوع به محمود بن محمد شود
محمود بن محمد بغراخان، مکنی به ابوالقاسم خواهرزادۀ سلطان سنجر است، وی پس از اسارت خال خود به دست غزان به تخت سلطنت نشست. رجوع به تاریخ ادبیات در ایران دکتر صفا ج 2 ص 630 و نیز رجوع به محمود بن محمد شود
لقب میرزا ملکم خان بن میرزا یعقوب ارمنی اصفهانی است. وی به سال 1249 هجری قمری در اصفهان تولد یافت و پس از تحصیلات مقدماتی در اصفهان، به اروپا رفت و در پاریس به آموختن ریاضی و حقوق پرداخت و چون به ایران بازگشت با سمت مترجمی به دربار ناصرالدین شاه قاجار راه یافت و از جمع درباریان شد. وی چندین بار به شغل سفارت از طرف ناصرالدین شاه به ممالک اروپا رفت و به روایت آقای دبستانی کرمانی به سال 1326 هجری قمری با سمت سفارت ایران در ایتالیادرگذشت. او از سیاستمداران فاضل و روشنفکر ایران بود، و بعضی اعمال عجیبه ناشی از تسلط بر علوم غریبه بدو نسبت داده اند، در دوران سلطنت ناصرالدین شاه، چون از طرفداران آزادی و نشر تمدن غربی بود از مقامات سیاسی معزول گردید و پس از انقلاب مشروطیت باز به امور دولتی اشتغال جست، وی از طرفداران جدی تغییر خط فارسی بود و عقیده داشت که چون اعراب به صورت حروف و در داخل کلمات فارسی گذاشته نمی شود یک کلمه ممکن است به چندین قسم خوانده شود و این عیب کار آموختن خط فارسی را مشکل می کند، به عقیدۀ وی یکی از علل اساسی عقب ماندگی ممالک اسلامی و به خصوص ایران، رسم الخط مردم این ممالک است، لذا خود خطی تازه اختراع کرد و به سال 1303 هجری قمری در مقدمۀ گلستان سعدی که با خط ابداعی خویش به چاپ رسانید موضوع تغییر خط را مورد بحث قرار داد. الفبای ابداعی وی به نام ’رسم الخط جدید ملکم’ چاپ شده و نمونه ای از آن در کتاب خانه مدرسه عالی سپه سالار هم اکنون موجود است. از آثار و تألیفات ناظم الدوله ملکم خان مجموعه ای به نام ’کلیات ملکم’ به سال 1325 هجری قمری در تهران به چاپ رسیده است، مجموعۀ کلیات ملکم مشتمل است بر رسالات: حرف غریب، رسالۀ غیبیه، رفیق و وزیر، شیخ و وزیر، پولتیک های دولتی، تنظیم لشکر و مجلس اداره، سیاحی گوید، توفیق امانت و رسالۀ اصول آدمیت و اصول مذهب ایرانیان. گذشته از اینها، مجموعۀ مقالاتی نیز به نام ’قانون’ در حیات خود ملکم خان و به وسیلۀ او به چاپ رسیده است. (از فهرست کتاب خانه مدرسه عالی سپه سالار ج 2 صص 66- 68). مرحوم ناظم الاسلام کرمانی در تاریخ بیداری ایرانیان در گزارش احوال ناظم الدوله، آرد: ’در اوایل سلطنت ناصرالدین شاه وی مجلسی در تهران تشکیل داد و نامش را فراموش خانه گذاشت و خواست به توسط این مجلس اتحاد کاملی بین ارباب حل و عقد اندازد و نفاقی را که میان ملت و دولت و بین درباریان بود مرتفعسازد بلکه بدین بهانه شروع در اصلاحات نماید لیکن افسوس که خوش درخشید ولی دولت مستعجل بود...’. رجوع به تاریخ بیداری ایرانیان ص 118 و سبک شناسی بهار ج 3 و فهرست کتاب خانه مدرسه عالی سپه سالار ج 2 ص 66 و سیاستگران دورۀ قاجار ص 127 و مجلۀ یغما سال 5 ص 415 شود
لقب میرزا ملکم خان بن میرزا یعقوب ارمنی اصفهانی است. وی به سال 1249 هجری قمری در اصفهان تولد یافت و پس از تحصیلات مقدماتی در اصفهان، به اروپا رفت و در پاریس به آموختن ریاضی و حقوق پرداخت و چون به ایران بازگشت با سمت مترجمی به دربار ناصرالدین شاه قاجار راه یافت و از جمع درباریان شد. وی چندین بار به شغل سفارت از طرف ناصرالدین شاه به ممالک اروپا رفت و به روایت آقای دبستانی کرمانی به سال 1326 هجری قمری با سمت سفارت ایران در ایتالیادرگذشت. او از سیاستمداران فاضل و روشنفکر ایران بود، و بعضی اعمال عجیبه ناشی از تسلط بر علوم غریبه بدو نسبت داده اند، در دوران سلطنت ناصرالدین شاه، چون از طرفداران آزادی و نشر تمدن غربی بود از مقامات سیاسی معزول گردید و پس از انقلاب مشروطیت باز به امور دولتی اشتغال جست، وی از طرفداران جدی تغییر خط فارسی بود و عقیده داشت که چون اعراب به صورت حروف و در داخل کلمات فارسی گذاشته نمی شود یک کلمه ممکن است به چندین قسم خوانده شود و این عیب کار آموختن خط فارسی را مشکل می کند، به عقیدۀ وی یکی از علل اساسی عقب ماندگی ممالک اسلامی و به خصوص ایران، رسم الخط مردم این ممالک است، لذا خود خطی تازه اختراع کرد و به سال 1303 هجری قمری در مقدمۀ گلستان سعدی که با خط ابداعی خویش به چاپ رسانید موضوع تغییر خط را مورد بحث قرار داد. الفبای ابداعی وی به نام ’رسم الخط جدید ملکم’ چاپ شده و نمونه ای از آن در کتاب خانه مدرسه عالی سپه سالار هم اکنون موجود است. از آثار و تألیفات ناظم الدوله ملکم خان مجموعه ای به نام ’کلیات ملکم’ به سال 1325 هجری قمری در تهران به چاپ رسیده است، مجموعۀ کلیات ملکم مشتمل است بر رسالات: حرف غریب، رسالۀ غیبیه، رفیق و وزیر، شیخ و وزیر، پولتیک های دولتی، تنظیم لشکر و مجلس اداره، سیاحی گوید، توفیق امانت و رسالۀ اصول آدمیت و اصول مذهب ایرانیان. گذشته از اینها، مجموعۀ مقالاتی نیز به نام ’قانون’ در حیات خود ملکم خان و به وسیلۀ او به چاپ رسیده است. (از فهرست کتاب خانه مدرسه عالی سپه سالار ج 2 صص 66- 68). مرحوم ناظم الاسلام کرمانی در تاریخ بیداری ایرانیان در گزارش احوال ناظم الدوله، آرد: ’در اوایل سلطنت ناصرالدین شاه وی مجلسی در تهران تشکیل داد و نامش را فراموش خانه گذاشت و خواست به توسط این مجلس اتحاد کاملی بین ارباب حل و عقد اندازد و نفاقی را که میان ملت و دولت و بین درباریان بود مرتفعسازد بلکه بدین بهانه شروع در اصلاحات نماید لیکن افسوس که خوش درخشید ولی دولت مستعجل بود...’. رجوع به تاریخ بیداری ایرانیان ص 118 و سبک شناسی بهار ج 3 و فهرست کتاب خانه مدرسه عالی سپه سالار ج 2 ص 66 و سیاستگران دورۀ قاجار ص 127 و مجلۀ یغما سال 5 ص 415 شود
اردشیر بن باحرب، شانزدهمین فرمانروا از پادوسیان حکام رستمدار است و به گاوباره معروف به وده و بیست وپنج سال حکومت کرده است. (حبیب السیر چ خیام ج 3 ص 329). رجوع به حسام الدوله زرین کمر پسر فرامرز شود زرین کمر پسر جستان پسر کیکاوس که در 610 هجری قمری درگذشت. وی بیست ودومین فرمانروا از حکام پادوسی رستمدار مازندران است. رجوع به حسام الدوله زرین کمر پسر فرامرز شود عقیلی مقلد. اولین فرمانروای بنی عقیل از 386 هجری قمری تا 391 هجری قمری میباشد. رجوع به مقلدبن مسیب و الاعلام زرکلی چ 1 ج 3 ص 1066 شود ابوکالنجار مرزبان. چنانکه در حبیب السیر (چ خیام ج 3 ص 436) دیده میشود. و ظاهراً مصحف صمصام الدوله باشد. رجوع به ابوکالنجار مرزبان شود
اردشیر بن باحرب، شانزدهمین فرمانروا از پادوسیان حکام رستمدار است و به گاوباره معروف به وده و بیست وپنج سال حکومت کرده است. (حبیب السیر چ خیام ج 3 ص 329). رجوع به حسام الدوله زرین کمر پسر فرامرز شود زرین کمر پسر جستان پسر کیکاوس که در 610 هجری قمری درگذشت. وی بیست ودومین فرمانروا از حکام پادوسی رستمدار مازندران است. رجوع به حسام الدوله زرین کمر پسر فرامرز شود عقیلی مقلد. اولین فرمانروای بنی عقیل از 386 هجری قمری تا 391 هجری قمری میباشد. رجوع به مقلدبن مسیب و الاعلام زرکلی چ 1 ج 3 ص 1066 شود ابوکالنجار مرزبان. چنانکه در حبیب السیر (چ خیام ج 3 ص 436) دیده میشود. و ظاهراً مصحف صمصام الدوله باشد. رجوع به ابوکالنجار مرزبان شود
شهریاربن قارن بن سرخاب بن شهریار. اولین فرمانروای سلسلۀ اسپهبدیان حکام مازندران (466-606 هجری قمری). وی 37 سال حکومت کرده است. رجوع به مازندران و استرآباد رابینو ص 181 و حبیب السیر چ خیام ج 2 ص 418 شود
شهریاربن قارن بن سرخاب بن شهریار. اولین فرمانروای سلسلۀ اسپهبدیان حکام مازندران (466-606 هجری قمری). وی 37 سال حکومت کرده است. رجوع به مازندران و استرآباد رابینو ص 181 و حبیب السیر چ خیام ج 2 ص 418 شود
عبدالغفار (حاج میرزا...) اصفهانی، ملقب به نجم الدوله. از دانشمندان متأخر است. وی ریاضیات قدیمه را نزد پدر خویش میرزا علی محمد فراگرفت، سپس در دارالفنون به تحصیل علوم جدید و به خصوص ریاضی پرداخت. وی سالها به استخراج تقویم رسمی مملکت مأمور بود. گذشته از تقویم های متعدد، آثار دیگری نیز در نجوم و ریاضی تألیف و ترجمه کرده است از جمله: 1-آسمان، در هیأت و نجوم 2- اصول جغرافیا 3- کفایهالهندسه، در اصول هندسه 4- بدایهالجبر 5- بدایهالحساب 6- بدایهالنجوم 7- بدایهالهندسه 8- التطبیقیه، در مطابقۀ سالهای هجری قمری با سالهای تاریخ میلاد مسیح 9- کفایهالحساب 10- کفایهالهندسه. وفات او در سال 1326 هجری قمری اتفاق افتاد
عبدالغفار (حاج میرزا...) اصفهانی، ملقب به نجم الدوله. از دانشمندان متأخر است. وی ریاضیات قدیمه را نزد پدر خویش میرزا علی محمد فراگرفت، سپس در دارالفنون به تحصیل علوم جدید و به خصوص ریاضی پرداخت. وی سالها به استخراج تقویم رسمی مملکت مأمور بود. گذشته از تقویم های متعدد، آثار دیگری نیز در نجوم و ریاضی تألیف و ترجمه کرده است از جمله: 1-آسمان، در هیأت و نجوم 2- اصول جغرافیا 3- کفایهالهندسه، در اصول هندسه 4- بدایهالجبر 5- بدایهالحساب 6- بدایهالنجوم 7- بدایهالهندسه 8- التطبیقیه، در مطابقۀ سالهای هجری قمری با سالهای تاریخ میلاد مسیح 9- کفایهالحساب 10- کفایهالهندسه. وفات او در سال 1326 هجری قمری اتفاق افتاد
